1958
En Novembro 1955 la Direktoro de la Akademia Sekcio pri la Ĝenerala Vortaro, Prof. G. WARINGHIEN, entreprenis fari inventaron de la Fundamenta kaj Oficiala Vorttrezoro (vidu: Scienca Revuo, Vol. 7-a, N-ro 4-a de la 15-a de Novembro 1955, paĝo 137). Fundamenta estas vorto trovebla en la “Fundamento de Esperanto”. Ĝi estas neŝanĝebla. Oficiala estas vorto aldonita al la “Universala Vortaro” per decido de la Akademio aŭ de la antaŭa Lingva Komitato.
La “Fundamento de Esperanto” fakte konsistas el 4 partoj: la “Antaŭparolo”, la “Gramatikoj” (en 5 lingvoj), la “Ekzercaro” kaj la “Universala Vortaro”. En la unuaj tri partoj troviĝas pluraj radikoj, kiuj ne estas entenataj en la U.V. kaj la Akademio nun decidis per tiu ĉi “Sepa Oficiala Aldono al la Universala Vortaro” pri la fundamenteco de tiuj radikoj.
Parte ili krom tio jam estis oficialigitaj per unu el la antaŭaj Oficialaj Aldonoj. Al la radikoj de la U.V. oni do devas aldoni 118 aliajn, kiuj estas troveblaj en la 3 aliaj partoj de la Fundamento. Ili estas entenataj en la sekvonta
Al ili apartenas:
el kiuj 47 jam estas entenataj en unu el la Oficialaj Aldonoj (kies numero estas montrita interkrampe) kaj tie difinitaj aŭ tradukitaj. Por la aliaj la difino estas aldonita.
a nomo de la litero a, unua litero de la Esperanta alfabeto
absolut' (1)
aktiv' (1)
alfabet' (1)
arĥaism' vorto aŭ esprimo ne plu uzata en la komuna lingvo
aŭtor' (1)
aŭtoritat' (1)
bo nomo de la litero b, dua litero de la Esperanta alfabeto
bal' (1)
co nomo de la litero c, tria litero de la Esperanta alfabeto
centim' (1)
ĉo nomo de la litero ĉ, kvara litero de la Esperanta alfabeto
ĉial el ĉia kaŭzo, motivo
ĉies apartenanta al ĉiu
ĉiom tutkvante
do nomo de la litero d, kvina litero de la Esperanta alfabeto
diplomat' (1)
diplomati' arto, profesio kaj aro de la diplomatoj
dogm' (2)
doktor' (1)
dokument' (1)
e nomo de la litero e, sesa litero de la Esperanta alfabeto
energi' (1)
fo nomo de la litero f, sepa litero de la Esperanta alfabeto
fi (1)
fizik' (1)
fotograf' (1)
go nomo de la litero g, oka litero de la Esperanta alfabeto
geografi' (1)
ĝo nomo de la litero ĝ, naŭa litero de la Esperanta alfabeto
ho nomo de la litero ho, deka litero de la Esperanta alfabeto
ĥo nomo de la litero ĥ, dekunua litero de la Esperanta alfabeto
i nomo de la litero i, dekdua litero de la Esperanta alfabeto
ide' (1)
instituci' (1)
jo nomo de la litero j, dektria litero de la Esperanta alfabeto
ĵo nomo de la litero ĵ, dekkvara litero de la Esperanta alfabeto
ko nomo de la litero k, dekkvina litero de la Esperanta alfabeto
kilometr' (1)
kompetent' (1)
kongres' (1)
kontrol' (1)
kopek' (1)
lo nomo de la litero l, deksesa litero de la Esperanta alfabeto
literatur' (1)
mo nomo de la litero m, deksepa litero de la Esperanta alfabeto
metr' (1)
milion' (2)
no nomo de la litero n, dekoka litero de la Esperanta alfabeto
naiv' (1)
nenial el nenia kaŭzo, motivo
neniom nulkvante
o nomo de la litero o, deknaŭa litero de la Esperanta alfabeto
po nomo de la litero p, dudeka litero de la Esperanta alfabeto
paradoks' (2)
paralel' (1)
patent' (1)
pfenig' (1)
prefiks' (1)
princip' (1)
projekt' (2)
ro nomo de la litero r, dudekunua litero de la Esperanta alfabeto
rezultat' (1)
so nomo de la litero s, dudekdua litero de la Esperanta alfabeto
sankci' (1)
scen' (1)
sistem' (1)
sofism' (1)
special' (1)
sufiks' (1)
ŝo nomo de la litero ŝ, dudektria litero de la Esperanta alfabeto
to nomo de la litero t, dudekkvara litero de la Esperanta alfabeto
teatr' (1)
telegraf' (1)
teori' (1)
ties apartenanta al tiu
tragedi' (1)
u nomo de la litero u, dudekkvina litero de la Esperanta alfabeto
ŭo nomo de la litero ŭ, dudeksesa litero de la Esperanta alfabeto
vo nomo de la litero v, dudeksepa litero de la Esperanta alfabeto
valor' (1)
zo nomo de la litero z, dudekoka litero de la Esperanta alfabeto
zoologi' (1)
angl' (nomo de ano de popolo)
Ann' (virina antaŭnomo)
Anton' (vira antaŭnomo)
Aŭgust' (vira antaŭnomo)
Berlin' (urbnomo)
Bert' (virina antaŭnomo)
Bulonj' (urbnomo)
Elizabet' (virina antaŭnomo)
Ernest' (vira antaŭnomo)
Esperant' (nomo de lingvo)
Eŭrop' (nomo de kontinento)
franc' (nomo de ano de popolo)
Georg' (vira antaŭnomo)
german' (nomo de ano de popolo)
hebre' (1-a Oficiala Aldono; nomo de ano de popolo)
hispan' (nomo de ano de popolo)
Jozef' (vira antaŭnomo)
Kalvin' (vira nomo)
Klar' (virina antaŭnomo)
London' (urbnomo)
Ludovik' (vira antaŭnomo)
Luter' (vira nomo)
Nikodem' (vira antaŭnomo)
Nikola' (vira antaŭnomo)
Pariz' (urbnomo)
Paŭlin' (virina antaŭnomo)
Petr' (vira antaŭnomo)
pol' (nomo de ano de popolo)
rus' (nomo de ano de popolo)
Sofi' (virina antaŭnomo)
Stefan' (vira antaŭnomo)
Ŝiller' (vira nomo)
Teodor' (vira antaŭnomo)
Vaŝington' (vira nomo)
Vilhelm' (vira antaŭnomo)
RIMARKO 1. En la Universala Vortaro troviĝas ekster la alfabeta ordo 10
propraj nomoj, jam konsideritaj en la inventaro de tiu parto de la
Fundamento:
Aleksandr' (vira antaŭnomo)
Emili' (virina antaŭnomo)
Henriet' (virina antaŭnomo)
Izrael' (vira nomo)
Johan' (vira antaŭnomo)
Mari' (virina antaŭnomo)
Miĥael' (vira antaŭnomo)
Nov-Jork' (urbnomo)
turk' (nomo de ano de popolo)
Varsovi' (urbnomo)
Ĉiuj agantnomoj finiĝantaj per -log' kaj -nom' kaj respondaj al jam oficialigitaj sciencnomoj finiĝantaj per -logi' kaj -nomi' devas esti rigardataj kiel oficialaj. Al la Radikoj de la Oficialaj Aldonoj oni devas do aldoni 16 aliajn, kies responda sciencnomo troviĝas en la Oficiala Aldono montrita interkrampe: ili estas samsignifaj kun la respondaj formoj en -logiisto aŭ -nomiisto.
agronom' (1)
antropolog' (1)
biolog' (1)
entomolog' (2)
etimolog' (2)
etiolog' (1)
fiziolog' (1)
genealog' (2)
grafolog' (1)
meteorolog' (2)
mineralog' (2)
mitolog' (1)
ornitolog' (3)
paleontolog' (2)
patolog' (2)
zoolog' (1)
RIMARKO 2. La vorto ekonomi' ne estas konsiderita, ĉar la responda radiko ekonom' havas kaj ĉe Zamenhof kaj en la naciaj lingvoj tute alian sencon ol ekonomiisto.
RIMARKO 3. Laŭ la voĉdono de la Lingva Komitato, publikigita en cirkulero de la 12-a de Majo 1923, la radikon analogi'(o) de la 1-a Oficiala Aldono oni ŝanĝis al analog'(a) kaj analogi' ne plu estas oficiala.
Kelkaj analogaj agantnomoj respondaj al abstraktaj nomoj finiĝantaj per grekdevenaj pseŭdosufiksoj, kiel -grafi' kaj kelkaj aliaj, estas samtempe oficialigitaj. Do nova grupo de 15 radikoj estas aldonita al la Oficiala Listo:
aŭtokrat' (3)
bibliograf' (2)
biograf' (2)
etnograf' (2)
geograf' (1)
geometr' (1)
homeopat' (1)
kartograf' (2)
kosmograf' (2)
oligarĥ', oligark' (3)
paleograf' (2)
plutokrat' (3)
teokrat' (2)
tipograf' (1)
topograf' (2)
La nuna voĉdono de la Akademio modifas la kalkulon de la Fundamentaj kaj de la Oficialaj Radikoj.
La nombroj estas la jenaj:
Fontoloko | Komunaj vortoj | Propraj nomoj | Sumo |
U.V. | 2612 | 29 | 2641 |
Ekster U.V. | 83 | 35 | 118 |
Sumoj | 2695 | 64 | 2759 |
Post la aldono de la 2-a kaj la 3-a Listoj la nombro estas nun: 1777.
La fina sumo de la Fundamentaj kaj Oficialaj Radikoj estas do: 2759 + 1777 = 4536.